ساکشن

ساکشن دندانپزشکی
ساکشن دندانپزشکی، مجموعه ای از لوازم و تجهیزات دندانپزشکی می باشد که به منظور مکش بزاق دهان و همچنین خون ناشی از جراحت لثه مورد استفاده قرار می گیرد. در واقع، این وسیله، همان لوله مکنده ای است که در تمام طول عملیات دندانپزشکی در دهان بیمار نگه داشته می شود. ساکشن های دندانپزشکی انواع و کارایی های مختلفی دارند.

انواع ساکن دندانپزشکی
ساکشن هایی که در دندانپزشکی مورد استفاده قرار می گیرند معمولاً ۲ نوع می باشند:
ساکشن آبی یا بزاق کش
ساکشن هوایی یا حجم بالا

ساکشن دندانپزشکی آبی
ساکشن دندانپزشکی از نوع آبی، که بزاق کش نیز نامیده می شود، وظیفه جمع آوری بزاق دهان و همچنین خونی که در حین ترمیم و کشیدن دندان در دهان جمع می شود را بر عهده دارد. این نوع ساکشن متداول دندانپزشکی به نحوی در دهان بیمار قرار می گیرد که تمامی بزاق موجود در دهان، تخلیه شود. در مورد این نوع ساکشن های دندانپزشکی می توان گفت که سبب اتلاف و هدر رفت مقدار زیادی آب می شوند. به نحوی که در هر دقیقه حجمی برابر با ۸ تا ۱۳ لیتر آب برای این منظور صرف می شود. با توجه به زمان بر بودن عمده ی فعالیت های دندانپزشکی، حجم آب مصرفی روزانه و نهایتاً مجموع مصرف آب، در هر دوره بسیار زیاد خواهد بود. به همین منظور پیشنهاد می شود ساکشن های دندانپزشکی آبی با انواع برقی یا بادی آن جایگزین شوند. این موضوع در سال های اخیر که بحران آبی، شدت یافته است، اهمیت بیشتری پیدا کرده است.

ساکشن دندانپزشکی هوایی
ساکشن دندانپزشکی هوایی نوعی دیگر از ساکشن های رایج در دندانپزشکی است. این نوع ساکشن دندانپزشکی با نام ساکشن حجم بالا نیز شناخته می شود. دستیار دندانپزشک، ساکشن دندانپزشکی هوایی را در مجاورت بخشی که نیازمند ترمیم است نگه می دارد و بدین وسیله کلیه مواد، ترشحات، مایعات، و خرده های دندان که در حین عملیات، شکسته می شوند جمع آوری می شود. عملکرد ساکشن های دندانپزشکی هوایی مشابه عملکرد جارو برقی پر قدرت می باشد. زیرا این نوع ساکشن قادر است هر آنچه که از مواد و ترشحات در دهان باقی مانده است را به راحتی و حتی بدون لمس دندان ها، از طریق مکش جمع آوری نماید. قدرت مکش این ساکشن حدود ۱۰ تا ۱۵ برابر ساکشن آبی می باشد. در واقع در این نوع ساکشن، هوا با سرعتی معادل ۱۵۰ تا ۲۰۰ کیلومتر در ساعت در جریان است که قدرت مکش زیاد به آن می بخشد. به صورت تقریبی، قدرت مکندگی این ساکشن، ۵۰ لیتر آب در هر دقیقه است و قادر است خرده های دندان و ترشحات و خون موجود در دهان را از فاصله ۱۰ تا ۱۵ میلی متری را جمع آوری کند.

کارایی ساکشن دندانپزشکی
در رابطه با کارایی ساکشن های به کار رفته در دندانپزشکی تقریباً به صورت کلی توضیح داده شد. اما به صورت جزئی تر باید گفت این تجهیزات ضروری در دندانپزشکی سبب می شود که بیمار مزه ی تلخ و ناخوشایند داروهای بی حسی که قبل از ترمیم و کشیدن دندان، تزریق می شوند را کمتر احساس کند. البته مواد بی حس کننده، اگر به مدت طولانی در بخش انتهایی دهان باقی بمانند منجر به ایجاد حالت تهوع در بیمار خواهند شد که ممکن است ادامه فعالیت دنداپزشک را غیر ممکن سازد. بنابراین، با اطلاع از این کارایی ساکشن های دندانپزشکی تا حد زیادی به اهمیت و ضرورت آن پی می بریم.

کارایی دیگر ساکشن دندانپزشکی
علاوه بر آنچه در مورد کارایی ساکشن های متداول در دندانپزشکی گفته شد، می توان به نقش این تجهیزات دندانپزشکی در خشک نگه داشتن محیط دهان برای فعالیت دندانپزشک به منظور ترمیم و کشیدن دندان نیز اشاره کرد. برای بسیاری از فعالیت های درمانی مرتبط به دهان و دندان، لازم است که سطح دندان خشک باشد زیرا در غیر این صورت، مشکلاتی ایجاد می شود و یا اینکه مانع از انجام درست کار می شود. با استفاده از ساکشن دندانپزشکی می توان به راحتی این کار را انجام داد. همچنین تمیز بودن سطح دندان نیز از دیگر ضروریات عملیات دندانپزشکی است که به کمک ساکشن های مورد استفاده، این کار نیز انجام می شود. اگر از ساکشن دندانپزشکی استفاده نشود، خون ناشی از جراحت لثه، با روند صعودی خود، کل حجم دهان را پر می کند و بدین ترتیب، بیمار مجبور است که در هر لحظه، خود، اقدام به تخلیه این ترشحات و خون های جمع شده، نماید که در اصل امکان پذیر نیست. مخصوصاً در بیمارانی که شدت پوسیدگی دندان بیشتر بوده و به زیر لثه نیز کشیده شده است، احتمال افزایش حجم خونریزی در حین عمل، بالا تر خواهد بود.

استفاده از ساکشن دندانپزشکی برای افزایش دید دندانپزشک
یکی دیگر از کارایی های مهم ساکشن دندانپزشکی، نقش آن در افزایش دید دندانپزشک در حین عملیات ترمیم و یا کشیدن دندان می باشد. چرا که مته دندانپزشکی در حین کار، داغ می شود. برای جلوگیری از این کار لازم است، مقدار زیادی آب به بیرون اسپری شود تا دمای سطح مته را کنترل کند و آن را خنک نمایید. با اسپری شدن آب، فضای دهان خیلی سریع، پر می شود و جلوی آینه ی دندانپزشک را می گیرد، بدین ترتیب، دید دندانپزشک مختل و ادامه فعالیت، برای او دشوار می شود. در این هنگام تنها راه حل، استفاده از ساکشن دندانپزشکی است که در سریع ترین زمان ممکن کلیه این مایعات را از دهان تخلیه می کند و منجر به افزایش دید دندانپزشک می شود. در واقع این کارایی نیز، پاسخ به این سوال که چرا استفاده از ساکشن دندانپزشکی ضروری هستند، را به روشنی بیان می کند. با توجه به آنچه گفته شد، ساکشن دندانپزشکی، از ضروریات و ملزومات این رشته می باشند، هر چند که استفاده از آنها برای بیماران، چندان خوشایند نیست اما در صورت عدم کاربرد آنها، نمی توان، عملیات دندانپزشکی را انجام داد.